اجتماعي, پزشكي, خبري, هنري

تعیین نقش زن برای سبد غذایی خانواده در وبلاگ بیستک!

تعیین نقش زن برای سبد غذایی خانواده  در وبلاگ بیستک!

هدیه یک سفره متوازن سلامت است :دو واژه سبد و سفره همیشه ما را به یاد زن می ا ندازد; زنی به عنوان همسر یا مادر یا مادربزرگ که نقش کلیدی در تغذیه افراد خانواده دارد.

سبد غذایی یعنی انواع مواد غذایی که هر روز از بازار خریداری می کنیم تا با آن برای اعضای خانواده خود غذا تهیه کنیم و سفره یعنی آنچه هر روز به عنوان یک وعده غذایی می خوریم یا بهتر بگوییم یعنی چگونگی ترکیب و تولید غذای مورد علاقه مان از سبد خریداری شده.

ایده آل این است که انتخاب موادغذایی درون سبد و غذای آماده شده بر سر سفره بتواند سلول های ما را سیر کند تا سلول های متفاوت که هر کدام نقشی ویژه در ادامه حیات ما دارند، بتوانند با توانمندی و سرشاری وظیفه خود را انجام دهند

اگر چه اغلب مسوولیت سنگین مالی به عهده مرد خانواده است ولی در اغلب جوامع این زن است که با تولید و پخت غذا، انداختن سفره یا میزی با غذاهای لذیذ پیوند دارد.انتخاب مواد غذایی که هر روز وارد این سبد می شود، به عواملی چون بودجه خانواده و سهمی از بودجه که برای خرید غذا اختصاص می یابد، از طرفی و از طرف دیگر به سلیقه و ذایقه فردی که از انواع مواد غذایی موجود در بازار انتخاب می کند، بستگی دارد. بنابراین دانش تغذیه ای این فرد که به طور معمول زن خانواده است، نقش مهمی در سلامت افراد خانواده ومهم تر از آن، چگونگی شکل گیری ذایقه افراد خانواده دارد. نقشی که ما ممکن است از اهمیت آن غافل شویم.

آیا به این نکته فکر کرده اید که چرا بعضی از بیماری ها در بعضی از خانواده ها بیشتر است یا زن و شوهر که قرابت فامیلی نیز ندارند، بیماری های مشابه می گیرند؟

ممکن است فکر کنید تنها سابقه فامیلی و زمینه های ارثی است که احتمال ابتلای افراد یک خانواده را به یک نوع بیماری مانند افزایش فشار خون، چاقی یا بیماری قلبی افزایش می دهد.

بله،

زمینه های ارثی از اهمیت برخوردار است ولی گاهی نوع تغذیه می تواند به فردی که زمینه ارثی یک بیماری را دارد، کمک کند که مبتلا نشود یا دیرتر به آن بیماری مبتلا شود و عکس آن، ممکن است کسی سابقه فامیلی و ارثی ابتلا به یک بیماری را نداشته باشد و در اسارت عادات و ذایقه تحمیلی خانواده کم کم شرایط ابتلا به آن بیماری برایش فراهم شود.

اگر به نقش زن به عنوان فردی کلیدی که سبد غذایی را انتخاب می کند تاکید

می کنیم، به این دلیل است که این انتخاب می تواند ذایقه افراد خانواده و به خصوص کودکان خانواده را بسازد; ساختنی که به دانش و اعتقاد مادر

بستگی دارد، ساختنی که می تواند به نفع سلامت کودکان که بزرگسالان فردا هستند، عمل کند یا احتمال ابتلای آنها را به بیماری فراهم کند.

این سبد هر روز با چه موادی به خانه می آید؟ چه روغنی را برای خانه خود می خریم؟ از چه نوع گوشتی بیشتر استفاده می کنیم؟ چه انواعی از سبزی و صیفی جات را با چه میزانی در سبد غذایی خود جا می دهیم؟ از لبنیات در سبد چه سهمی را اختصاص می دهیم. به چه میزان از غذاهای نیمه آماده، سوسیس و کالباس، نوشابه های گازدار، تنقلات شور، شیرینی های تازه و کیک های خامه دار استفاده می کنیم؟سبد هرروزه ما سهم نان های سفید بیشتر است یا نان سبوس دار و غلات و حبوبات به چه میزان در سبد جایگاه دارند. ماهی ها چه جایگاهی در سبد دارند؟ آیا سبد جایی برای تخم مرغ روزانه برای همه بچه ها دارد یا پفک و یخمک جای آن را گرفته است؟ آیا بچه ها هر روز میوه و سبزی می خورند یا شکم خود را با شکلات و چیپس و نوشابه سیر می کنند؟و سفره……

مهم است بدانیم که اگر همسر جوان از مادرش پختن را آموخته باشد، ویژگی های مثبت یا منفی تهیه سبد و یاسفره را به نسل بعدی منتقل می کند، چه بسا خوردن غذاهای شور عادت نامیمون خانوادهایی باشد که افزایش فشار خون دارند ولی می پندارند این بیماری در خانواده ارثی است. بله، ارثی است چون عادت پختن غذای شور نسل اندر نسل ادامه داشته است. غذایی که به ذایقه کسی که از کودکی غذای خوش نمک خورده است، شور نمی آید .بد نیست بدانیم که تنها افزایش فشار خون در جهان موجب هفت میلیون مرگ سالانه است. فشار خون موجب بروز سکته های مغزی و معلولیت های پر هزینه و رنج آور است.در کشور ما براساس بررسی بیماری ها ۲۲۲ هزار و ۷۰۰ سال از دست رفته عمر به دلیل سکته های مغزی محاسبه شده است.

بیش از ده هزار نفر سالیانه به دلیل افزایش فشار خون جان خود را از دست داده اند و این تنها مربوط به ۲۳ استان کشور است که در سال ۱۳۸۲ به دست آمده است. بر اساس بررسی سلامت و بیماری، افزایش فشارخون به عنوان یک عامل خطر ۱۱ / ۵ درصد از جمعیت مارا مبتلا کرده است که در گروه سنی ۴۰ تا ۶۹ سال و بالای ۷۰ سال به ۱۵ و ۳۳ درصد می رسد.

آیا تمامی زنان خانه دار ما به این گونه اطلاعات دسترسی دارند؟ آیا متولی خاصی در کشور برای آموزش تغذیه و دادن این آگاهی ها به زوج های جوان وجود دارد؟آیا اهمیت آموزش های تغذیه ای کمتر از سایر آموزش هایی است که به زوج های جوان می دهیم؟آیا ۱۳۵ هزار مرگ سالیانه به دلیل بیماری های قلبی عروقی و یک میلیون و ۱۴۴ هزار سال از دست رفته عمر تکان دهنده نیست؟

درصد زیادی از این خسران ها که به صورت مرگ زودرس و معلولیت جامعه را در معرض خطر قرار داده است، قابل پیشگیری است.چاقی، دیابت، سکته های قلبی، بیماری ها و نارسایی های قلبی، افزایش فشار خون و عوارض زیاد آن، سکته های مغزی و آسیب های ناشی از آن، بیماری های اسکلتی استخوانی، پوکی استخوان و سرطان های گوناگون همه با بهبود تغذیه قابل پیشگیری هستند.

آیا تمام تلاش یک زن به عنوان عنصر اصلی تغذیه خانواده برای تغذیه مطلوب کافی است؟

این نقش کلیدی است ولی نباید فراموش کرد که مسوولیت ها در زمینه تغذیه خانواده میان بخش های گوناگون دولت یعنی وزارتخانه های متولی تولید و واردات غذا، سیاست گذاران غذایی، مسوولان تنظیم بازار و قیمت ها، جامعه علمی و رسانه ها که متولی فرهنگ سازی هستند، مشترک است اگرچه به نظر می رسد انتخاب سبد غذایی خانواده و تبدیل آن به سفره به وسیله زن خانواده صورت می گیرد ولی نگرش و نگاه مسوولان و متولیان سیاست گذاری غذا و تغذیه در یک کشور به زندگی، به حیات انسان به نیاز های سلولی، به رابطه توانمندی های جسمی و ذهنی با تغذیه مناسب و اهمیت دوران پر نیاز رشد و آثار تغذیه مناسب بر سلامت خانواده ها، جامعه و توسعه کشور است که راه را برای تغذیه بهتر خانواده هموار می کند.

کشاورزی که از زراعت بدون سم یا مصرف حداقل سم بهره می برد، کشاورزی که از روش های بیولوژیک برای مبارزه با آفات نباتی استفاده می کند و کشاورزی که به حیات خاک و ریز مغذی های خاک توجه دارد و اجازه نمی دهد با کود های نامناسب مواد غذایی کشور خود تهدید کننده سلامت باشند.

نکته مهم دیگر اینکه گاهی پایش وضع تغذیه ای جامعه، نگاه به شیوه های جدید تغذیه از سوی مسوولان غذا و تغذیه از آگاهی مادری جوان که فرصت فکر کردن به سبد و سفره را ندارد و خودش نیز برای هزینه های سنگین مجبور است پا به پای مردش کار کند، مهم تر است .

بله، شیوه سنتی در حال تغییر است و اغلب جوامع شهری و به خصوص جوانان به جای انتخاب سبد و سفره، خود را در فست فودها، رستوران ها، غذاهای خیابانی و سلف سرویس ها می یابند و در شیوه جدید زندگی شهرنشینی که ماشین و حرکت و کار بیش از حد را به خانواده های جوان تحمیل می کند، روند انتخاب سبد و تولید غذاهای خانگی برای داشتن سفره، کم رنگ شده است ولی آنچه قابل توجه و تعمق است، این است که همین غذایی که می خوریم، در هرکجا که باشد باید انرژی، املاح و ویتامین های مورد نیاز میلیون ها سلول متفاوت را تامین کند یا شاید باید روش آموزش ما نیز تغییر کند.

نام بیماری هایی چون چاقی، دیابت، افزایش فشار خون و…، برای زوج جوانی که هر دو درگیر کار بیرون از منزل برای کسب درآمدی که بتواند چرخ زندگی آنان را بچرخاند هستند، واژه هایی غریب نیستند ولی آنان این بیماری ها را مشکل پدر و مادر ها و پیرها می دانند و جوانی خود را پاینده تر از آن می پندارند که درگیر چنین مشکلاتی شوند، غافل از اینکه بیماری های غیرواگیر یا بیماری های مرتبط با شیوه نامناسب تغذیه خیلی زودتر از آنکه پدران و مادران شان به آن مبتلا شده اند آنها را درگیر می کند.

سازمان بهداشت جهانی از سال ۲۰۰۰ تلاش دارد به متولیان سلامت کشورها این نکته ظریف را در میان گذارد که همان طور که الگوی بیماری ها در حال تغییر است، باید تفکرها و سیاست ها و ساختارهای موجود را نیز برای مقابله با بیماری های جدید تغییر داد.

با سپاس از : خبرنامه زامیاد

 

دیدگاهتان را بنویسید