لاستیک ها دارای ساختارهای مختلفی هستند که عبارتند از: لاستیک بایاس -لاستیک بایاس با تسمه -لاستیک رادیال -لاستیک توپر –لاستیک نیمه پنوماتیک.
لاستیک بایاس:
در ساختار لاستیک بایاس – bias (مورب ) یا (متقابل لا Cross ply – ) از سیم های لایه بدنه استفاده می شود که به صورت مورب از یک زهوار به زهوار دیگر می رسند. معمولا بازی زاویه سیم ها بین ۳۰ تا ۴۰ درجه است. با قراردادن لایه های پی درپی که با زاویه های مخالف قرار گرفته اند، یک الگوی متقاطع ایجاد می شود که رویه لاستیک بر روی آن قرار می گیرد. این طراحی موجب انعطا ف پذیری بدنه لاستیک بایاس می شود، که بزر گترین مزیت ساختار لاستیک بایاس است، زیرا کمک می کند رانندگی در سطوح ناهموار، بسیار روان شود. این زیرسازی همچنین بزرگترین عیب لاستیک بایاس نیز هست زیرا مقاومت گردشی ( rolling resistance ) افزایش می یابد و کنترل و نیروی کشش با سطح جاده که منجر به حرکت می شود در سرعت های بالا کاهش می یابد.
مزایای لاستیک بایاس:
انعطاف پذیری بدنه لاستیک، رانندگی روان روی سطوح ناهموار، مناسب برای سخت ترین جاده های آفرود!
معایب لاستیک بایاس:
طول عمر کوتاه، نامناسب برای رانندگی در جاده های شهری، پر سرو صدا!
لاستیک بایاس با تسمه:
لاستیک بایاس با تسمه ( belted bias ) دارای دو یا تعداد بیشتری لایه های بایاس(مورب ) است و تسمه های تثبیت کننده مستقیما زیر رویه تایر قرار دارند. این ساختار نیز مانند ساختار لاستیک بایاس موجب نرم و روان شدن رانندگی می شود، با این تفاوت که مقاومت گردشی به علت این
که تسمه ها سختی رویه را افزایش می دهند، کاهش پیدا می کند. طراحی لاستیک بایاس با تسمه توسط آرمستارنگ معرفی شد، ولی گودیر استفاده از آن را با عرضه تجاری تایر “ Polyglas ” (پلی گلس) رواج داد. از ویژگی های لاستیک بایاس با تسمه می توان به بدنه ای از جنس پل یاستر و تسمه هایی ( belt ) از جنس پشم شیشه اشاره کرد. در لاستیک های بایاس با تسمه مانند لاستیک های متداول دو لایه اصلی از جنس پل یاستر، ابریشم مصنوعی (رایون) و یا نایلون وجود دارد، اما در لاستیک های تسمه دار برای ارتقاء کارایی، بالای این لایه ها تسمه های جانبی در زوایای مختلف وجود دارد که لاستیک های بایاس بدون تسمه فاقد این ویژگی هستند. تسمه ها را از جنس پشم شیشه یا فولاد می سازند.
استیک رادیال (شعاعی) :
در ساختار لاستیک رادیال ( radial )، سیم های لایه بدنه از زهوارها و در راستای رویه گسترش پیدا می کنند.، به نحوی که سیم ها حدودا در زوایای سمت راست خط مرکزی رویه لاستیک و به صورت موازی با یکدیگر قرار می گیرند. این سیم ها، مانند تسمه های نگه دارنده دقیقا زیر رویه لاستیک (آج) قرار دارند. تسمه ها ( belts ) ممکن است به صورت سیم یا فولاد باشند. مزایای ساختار لاستیک رادیال عبارتند از طول عمر بیشتر رویه )آج(، سهولت هدایت فرمان و مقاومت گردشی کم. از معایب لاستیک رادیال می توان به سخت تر شدن رانندگی در سرعت پایین بر روی سطوح ناهموار اشاره کرد و همچنین در زمینه آفرود ( off-road ) قابلیت خودشویی ( self-cleaning ) لاستیک کاهش پیدا می کند و در سرعت های پایین چسبندگی با سطح جاده کم است.
مزایای لاستیک رادیال:
دوام بیشتر، سهولت هدایت فرمان، مقاومت گردشی کم!
معایب لاستیک رادیال:
سخت تر شدن رانندگی در سرعت پایین بر روی سطوح ناهموار، چسبندگی کم با سطح جاده در سرعت های پایین!
لاستیک توپر:
بسیاری از تایرهایی که مصارف صنعتی و تجاری دارند، غیر پنوماتیک
( non-pneumatic )هستند. این تایرها توسط عملیات قالب ریزی، از لاستیک سخت و ترکیب های پلاستیکی تولید می شوند. تایر ماشین های چمن زنی،اسکیت بردها، ماشین های مخصوص زمین گلف، اسکوترها، بسیاری از ماشین های سبک صنعتی، چرخ دستی ها و تریلرها نمونه لاستیک توپر هستند. یکی از رایج ترین کاربردهای لاستیک توپر در دستگا ه های جابه جا کنند ه وسایل ( forklift ) است. چنین تایرهایی را به شیوه پرس هیدرولیک نصب می کنند.
لاستیک نیمه پنوماتیک:
لاستیک های نیمه بادی میان تهی هستند اما در این تایرها برخلاف تایرهای بادی، فشارهوا وجود ندارد. لاستیک نیمه بادی، سبک وزن و ارزان قیمت است، پنچر نمی شود و در زیرسازی ( cushioning ) به کار گرفته می شود.
از لاستیک نیمه بادی به عنوان عضو کامل کنند ه چرخ و حتی جزء جدایی ناپذیر بلبرینگ استفاده می شود. لاستیک نیمه پنوماتیک در ماشین های چم نزنی، ویلچر و فرغون کاربرد دارند. می توان سطح لاستیک نیمه بادی را طرح داد که در این صورت عموما برای مصارف صنعتی به کار می روند، و
به گونه ای طراحی می شوند که به هنگام استفاده از رینگ جدا نشوند.
تایرهای میا ن تهی که تحت فشار هوا نیستند، برای خودرو نیز طراحی شد ه اند، مانند توییل ( Tweel ) . واژ ه توییل از ترکیب دو کلمه انگلیسی تایر (tire ) و چرخ ( wheel ) نشات گرفته. توییل، یک نوع تایر آزمایشی است که توسط کمپانی میشلن ( Michelin ) طراحی شد ه است. پوشش بیرونی توییل مانند تایرهای رادیال معمولی از جنس لاستیک است، اما بخش داخلی فنرهای قابل انقباض مخصوصی از جنس پل ییورتان ( polyurethane ) دارد که به راحتی و روا ن بودن رانندگی کمک می کند. این تایرها هرگز پنچر نمی شوند و هدف این است که راحتی و روانی تایرهای مشخصه بلند ) higher-profile tires ( که دیواره ( sidewall ) بلند دارند، با مقاومت در برابر نیروهای جانبی تایرهای مشخصه کوتاه ادغام شود. این تایرها هنوز برای استفاد ه گسترده در بازار ارائه نشده اند.
با سپاس از : خبرنامه زامیاد
